Een slachtpartijtje, dat is hoe de Toraja in centraal Sulawesi hun overlijden ‘vieren'.

Na een redelijk lange tocht vanuit Bira via Sengkang, waar we overnacht hebben, zijn we na circa 10 uur rijden aangekomen in Tanah Toraja, oftewel Toraja Land. Een provincie op Sulawesi waar de bevolking overwegend Christelijk is (weer eens wat anders), er wordt dus overdag gegeten op straat en waar je kunt ‘gewoon' een biertje kopen in elke willekeurig winkel. De Toraja is een van oudsher zeer gelovig volk dat de zielen van hun voorouders graag in ere wil houden. Men zegt dat de huizen waar ze in wonen geïnspireerd zijn op de boten waarmee het volk in de geschiedenis het land ontdekte en toen hun boten stuk gingen ze gedwongen werden op land te wonen. Een ander verhaal zegt dat het zetels moeten voorstellen waar de voorouders op kunnen zitten, of dat het simpelweg de buffelhorens zijn waar de Toraja zo dol op zijn.

Wanneer een inwoner van Toraja overlijdt wordt het lichaam (afhankelijk van de sociala status) binnen één week tot 5 à 10 jaar begraven. De reden dat het zo lang kan duren voor een lichaam wordt begraven komt omdat de familieleden, vrienden, kennissen en vage bekenden vaak van heinde en ver moeten komen. Dit kost natuurlijk heel veel geld. Daarnaast moeten de mensen offers kopen (varkens of buffels) en dat kost ook een lieve duit. Het lichaam wordt gedurende deze periode gebalsemd en met zorg bewaard in één van de kamers van het huis. Een begrafenis van een persoon uit de hoogste klasse duurt tot wel één week. Afhankelijk van jouw eigen afkomst (én het cadeau dat de familie bij een ceremonie van jouw familie gaf) neem je cigaretten of suiker mee. Hoe rijker je bent en vooral hoe meer aanzien je geniet hoe groter het cadeau of offer is. Elk cadeau wordt keurig geregistreerd, zodat je bij de volgende ceremonie precies weet welke offers de betreffende familie weer aan jou geeft. Als je er over nadenkt, is het een redelijk zinloos ruilspelletje.

De familie die de ceremonie houdt, heeft om hun eigen huizen heen een waar uitvaartsdorp gebouwd. Allemaal tijdelijke huisjes waar elke familie in kan plaatsnemen. Een belangrijk en wijs man uit de gemeenschap roept om beurten een familie op om naar de receptieruimte te gaan. In een langzame stoet lopen ze naar de familie toe om hun eer te betuingen, daarbij komt een hoop thee en koffie kijken. Elke familie krijgt zo hun 15 minutes of fame, want terwijl zij plaatsnemen roept de wijze meneer om welke offers zij mee hebben gebracht.

Elke dag van de ceremonie worden er dieren geslacht. De buffels zijn hierbij het belangrijkst, wanneer men weet dat er een begrafenis gaat komen kun je op de markt van Rentepao voor flink wat rupiahs een buffel kopen. Een gewone grote buffel met grote horens, een lange staart, maar vooral flink veel vlees kost zo'n 50 miljoen rupiah (5000 euro). Een gemiddeld varken kost op de markt ongeveer 700 euro. Deze worden met de boten bij elkaar op een plaatje van bamboe gelegd en daar vervolgens op vastgebonden. Als de koop gesloten is, wordt het dier achterop de brommer gelegd en naar zijn nieuwe stal gereden. De baby-pigs worden overigens in grote dichtgeknoopte zakken gestopt en vervolgens zo vervoerd. Als je echt uit wil pakken koop je een zogenaamde 'Albino buffalo'. Een albino kost al gauw 350 miljoen Indonesische rupia (een kleine 35 duizend euro).

Onze gids biedt ons nog een volgens hem lucratieve deal aan. Als wij nou een baby buffel kopen (9 miljoen = 900 euro), zal hij er goed voor zorgen. Als we dan over vijf jaar terugkomen, mogen we het verkopen en strijken we de winst samen op. Even denken.... Toch maar niet... ?

De dag dat we in Rentepao aankwamen, hoorden we van onze gids dat er een zeer grote cermonie gaande was, deze zou wel 1 week duren. Er waren nu al 40 tot 50 varkens in het dorp die allemaal geslacht zouden gaan worden. Ook waren er veel buffels te zien, die allemaal gepoetst en geborsteld worden. Want als je je dierbare beest slacht, dan moet dat natuurlijk wel in stijl...

Met grote ogen lopen we door het dorp, het ziet er zo ontzettend mooi uit. We kunnen bijna niet geloven dat het allemaal gesloopt gaat worden nadat de begrafenis is afgelopen. Even twijfelen we of het niet één grote toeristische attractie is, maar al gauw merken we dat het niet zo is. Terwijl wij onze ogen uitkijken wordt voor onze neus met één enkele messteek een groot varken achter het schouderblad (net niet) in het hart gestoken. Onze magen draaien zich even om, maar we vermannen ons; het is cultuur, zo gaat dat hier nou eenmaal. Toch wel nieuwsgierig blijven we kijken hoe het arme beest van zijn bamboe stellage wordt bevrijd (wegrennen kan het inmiddels niet meer...) Bij elke poot die losgemaakt wordt slaakt het beest een harde varkens gil. Het gaat ons door merg en been, maar blijven toch kijken. Als er op een gegeven moment bloed uit het dier spuit en gutst, wenden we ons even de blik af. Olav geeft de camera aan mij, ik ben toch te nieuwsgierig en wil hier foto's van maken. Als het dier na een flink aantal stuiptrekkingen het leven laat, komt de volgende klus. De huid moet geschroeid worden, zodat ze het vlees eraf kunnen snijden en de buit kunnen verdelen. Het gaat hier tenslotten om de lunch.

Na dit zeer smakelijke tafereel worden we uitgenodigd om bij een vriend van onze gids in zijn box te komen zitten om te kijken. We voelen ons zeer vereerd als we horen dat deze man familie is van de ‘dead body'. We drinken zoete thee en eten braaf onze bananen koekjes (met in ons achterhoofd het gillende varken).

Even verderop, vlak bij de grote indrukwekkende woningen van de familie, wordt in de schaduw van een grote boom op een aantal bamboebladeren (wel zo schoon) een tweetal varkens vakkundig opengereten. Nadat de huiden met een vlammenwerper helemaal dicht geschoeid zijn, word van voor- tot achterpoot een diepe snee gemaakt. Als de buikwand open is en netjes naast het varken op de bamboebladeren gelegd wordt begint het ‘leukste' klusje. Zonder twijfel grijpt de slager in de buik van het varken grijpt het hart en de lever eruit (ook dit wordt op een hoopje naast het varken gegooid). Hierna is de maag met de darmen aan de beurt. Deze worden redelijk voorzichtig naar boven gehaald, want hier moet nog worst van worden gemaakt (vraag rustig om het filmpje als we weer terug zijn, haha).

Eet smakelijk trouwens. ;-)

Na de ceremonie hebben we een wandeling van anderhalfuur gemaakt langs een aantal traditionele graven gemaakt. Van grote moderne zeer kitsche familiegraven, tot graven in een boom (waar vroeger de gestorven babies begraven werden) en graven in de rotsen waar vroeger en nu nog steeds vooraanstaande families worden begraven.

Via een smal pad gingen we in een natuurlijke grot in, compleet in het donker klauterden we een trappetje op om vervolgens in een kleine natuurlijk verlichte ruimte binnen te komen. Hier lagen allerlei grafkisten in de vorm van boten. In de rotswanden zagen we grote poppen die op ons neerkijken. Terwijl ik druk bezig was om de camer zo in te stellen dat ik in deze donkere ruimte goede foto's kon maken viel mijn oog op een menselijke schedel. Toen ik opstond en beter om me heen keek, zag ik veel meer schedels vanuit de schaduw naar ons koekeloeren. Compleet stil van de indrukken kijken we enigzins beduusd om ons heen, het is toch best gek; allemaal doodshoofden boven je hoofd.

Nu we weer terug zijn in het hotel, bereiden we ons voor op de twee daagse wandeling die we morgen gaan doen. We vertrekken morgenochtend om half 9 met onze gids naar een dorpje om daar bij een familie thuis te gaan overnachten. We zijn zeer benieuwd!

Tussen de foto's kun je ook plaatjes terugvinden van ons verblijf in Sengkang. Hier woont de bevolking in huizen op palen en leeft bijna helemaal van wat de rivier en de meren hen biedt. Hier hebben we een tocht gemaakt op het Tempemeer. De vissers hebben op dit meer huisjes gebouwd op bamboe vlotten. Tijdens het droge seizoen, als het meer vol vis zit en er dus veel werk is, leven de vissers met hun familie op het water. Als het water erg laag komt te staan drijven deze huizen allemaal naar elkaar toe en vormen zo een heuze ‘kampung' (wijk). Na ons verhaal over de ceremonie lijkt een uitgebreid verhaal hierover niet zo indrukwekkend, terwijl de kiekjes er toch niet om liegen.

Tot over een paar dagen maar weer!